Georgië

 

 

Tbilisi

 

 

Dat zijn overigens maar enkele omschrijvingen om dit zeer bergachtige land, wat sinds begin jaren 90 van de vorige eeuw eindelijk weer zijn onafhankelijkheid kent. Ver weg gelegen in het Kaukasus gebergte, grenzend aan Rusland, Armenië, Azerbeidzjan en Turkije probeert dit zeer oude land, maar nieuwe republiek, te overleven. Tot voor de communistische wende had haast niemand ervan gehoord. Zij het dat bij sommigen bekend was dat Jozef Stalin afkomstig was uit deze bergregionen. Stalin, oorspronkelijk Jozef Vissarionovich Djoegasvili, is geboren in Gori, een stad ruim 150 kilometer verwijderd van de hoofdstad Tbilisi en was de zoon van een ‘straatarme’ schoenmaker. Na eerst voor priester gestudeerd te hebben werd hij politiek actief in de socialistische partij en klom later op in de communistische partij van de Sovjet-Unie.

 

 

 

Standbeeld Stalin – Gori

 

 

In de jaren 1908 tot 1917 heeft hij zelf 7½ jaar gevangen gezeten, onder andere in Siberië. In 1924 na de dood van Lenin heeft hij met alle macht en list geprobeerd het toenmalige Troika (3-manschap) van de partij te slim af te zijn alsmede de ‘gedoodverfde’ opvolger van Lenin: Leon Trotsky. Dat is hem gelukt en hij is tot 1953 onbetwist leider geweest van de toenmalige Sovjet-Unie. Met harde, neen, met ‘keiharde’ hand heeft hij naar willekeur geregeerd met dictatoriale macht. Heeft miljoenen mensen verbannen, gevangen laten zetten of simpel weg laten verdwijnen. Mede daarom was ik zo gefascineerd dat tot op de dag van vandaag Stalin nog zo populair is in zijn geboorteland Georgië. Duizenden zijn er nog die hem zelfs vereren. Als je die mensen daarop aanspreekt dan blijken ze: of de misdaden van Stalin te ontkennen of je gaat zelfs twijfelen gezien hun reactie of zij er überhaupt wel kennis van genomen hebben. Eerlijke informatie was nou niet bepaald een ‘deugd’ ten tijde van het communistische regiem en dat werkt helaas nog steeds door.

 

Ook nu nog, na zoveel jaren van vrijheid, geloven de Georgiërs nog dat hun ‘vette’ jaren spoedig zullen komen. Want eerlijk gezegd het hedendaagse Georgië met een gemiddeld inkomen van amper € 450,- per persoon per jaar!, dat staat wel érg laag genoteerd op de wereldranglijst. Toch als je er komt en de gastvrijheid ontmoet, die men je daar bereidt, kun je je amper voorstellen hoe het een met het ander te verenigen is. Voor gasten is er altijd genoeg en ‘genoeg is nooit genoeg.’

 

 

 

Berg Elbrus – Georgië (hoogste berg van Europa: 5642 meter)

 

 

Georgische wijn is overigens echt de lekkerste wijn die ik in mijn leven gedronken heb. Hier amper te verkrijgen. Maar het is een ‘goddelijk’ vocht dát kan ik u verzekeren. Maar verder zijn die Georgiërs zo spontaan én gastvrij dat je je soms wel eens afvraagt hoe het nu werkelijk zit. Je voelt je soms ‘opgelaten’ en vol schaamte denk je aan de Nederlandse gastvrijheid met een kopje koffie met ‘kaakje’ en vóór het eten de deur uit! Naast die grote gastvrijheid is er een andere karaktertrek van dit volk. Die mijns inziens ‘haaks’ schijnt te staan op die van de gastvrijheid en dat is hun grote vechtlust. Heel merkwaardig is dan ook hun groet: “gamardzjoba” wat zoveel betekent als: “Aan jou de overwinning.” Het nog geen twee keer zo groot als Nederland zijnde Georgië kent twee min of meer autonome provincies die naar afscheiding streven. Georgië is een der oudste Christelijke landen van de wereld. Maar die twee provincies (Abchazië en Adjarië) die naar onafhankelijk streven en bevechten zijn hoofdzakelijk Islamitisch, dus vandaar!

 

De hoogtijdagen van het koninkrijk Georgië lagen in de 11e eeuw. Toen koning David de Bouwer daar koning was met zijn gemalin koningin Tamara. Beiden worden tot op de dag van vandaag nog geëerd en de vorige president Sjevardnadze (de laatste minister van buitenlandse zaken van de voormalige Sovjet Unie) heeft recentelijk een groots standbeeld van dit koninklijke paar in Tbilisi laten neerzetten. Nu we deze naam genoemd hebben gaan we terug naar de jaren negentig. Het communisme was ineengestort en in Georgië leefde meer dan ooit de hoop op een welvarende tijd van handel en voorspoed. Maar eerst … eerst moesten er nog een aantal ‘oude rekeningen’ worden vereffend. Het is niet voor niets een vechtlustig en krijgshaftig volk. Kwalijke figuren als Stalin hadden zich ontworsteld aan de armoede en de grauwheid van het dagelijkse leven. Maar ook ten tijde van het communisme waren er vele baantjesjagers en lokale politici die het bovenmate goed hadden en dit veelal ten koste van de gewone bevolking. Persoonlijk heb ik weet van hooggeplaatste mensen. Onder andere een commissaris van Politie die in allerijl het ‘vege lijf’ moest redden daar velen hem naar het leven stonden en dat was heus niet voor een al of niet terechte parkeerboete! Met vrouw en kinderen heeft hij het vliegtuig naar Duitsland genomen. Een zeer rijk voorzien appartement achter moeten laten, alsmede een dure Datsja (buitenhuis) en hij kon zich de duizenden euro’s kostende vlucht veroorloven en heeft zich korte tijd later gemeld als asielzoeker in Nederland. Nu woont hij veilig voor zijn belagers ergens in het oosten van ons land. De laatste keer dat ik hem sprak vroeg hij me of ik een koper wist voor een of ander zwaar metaal van tienduizenden dollars aan straatwaarde. Dit ‘handeltje’ had hij samen met een eveneens gevluchte Litouwer. Normaal zal ik niet gauw iemand aangeven. Leven en laten leven is mijn motto. Maar dit ging me een ‘straat te ver.’ Maar zoals het meestal gaat in Nederland, de grote jongens zitten goed en de kleintjes worden gepakt. Deze voormalige commissaris ‘ontsprong de dans!,’ hoe?, dat weet ik niet. Maar een smokkelaartje wordt met graagte in de ‘kraag’ gepakt en zo’n ‘vis’ laat men zwemmen!

 

 

 

Uitzicht op Tbilisi met de berg Mtatsminda op de achtergrond

 

 

Terug naar de recente geschiedenis. Onder de Sovjettijd had Georgië het relatief erg goed. Het was de meest vrije en welvarende republiek van alle 15 Sovjetrepublieken én de vakantieplaats bij uitstek voor de grote partijbonzen en apparatsjiks. Tbilisi was de Sovjetmodestad, het Parijs van de Sovjet-Unie en was tevens toonaangevend voor het goede leven wat men kon bereiken in die dagen. Als men dan nu de grote vervallen hotels ziet en de ineengestorte ‘grandeur’ van die dagen dan is het te begrijpen dat er nog velen zijn die terug verlangen naar de tijd van toen. Een ding moet je de Georgiërs toegeven. Ze weten wat van feesten en feestgelagen. De oude legende gaat dan ook dat God de aarde had geschapen en voor alle volkeren een stukje land had klaargemaakt. Echter de Georgiërs die waren niet op komen dagen bij de verdeling ervan. Hun excuus: “Ze waren weer eens goed aan het feesten geweest.” God glimlachte echter een beetje en streek over z’n hart en gaf hen ’t stukje wat hij voor zichzelf had gereserveerd. Zo zijn de Georgiërs dus (volgens de legende) aan hun land gekomen.

 

 

 

Michail Saakasjvili

 

 

Religieus zijn de Georgiërs in hoge mate, maar of dat nou allemaal wel zo met geloof te maken heeft waag ik te betwijfelen. Opportunistisch zijn ze zeker. In ieder geval is de eigen orthodoxe kerk een sterk ‘bindmiddel’ waar ze graag hun eenheid in willen laten schitteren. Naast de kerk is de ‘familie’ het aller- en allerbelangrijkste. Op familie moet een Georgiër altijd kunnen terugvallen en die zullen hem dan ook nimmer in de steek laten. Ook kinderen krijgen meer aandacht en liefde dan wel eens goed is voor ze en de familie-eer is natuurlijk een gegeven waar je helemaal niet om heen kunt. Maar dat is bij alle volkeren in de Kaukasus wel het geval. Voor de Nederlanders heeft dit land nu althans wel een hele speciale betekenis. Sinds de laatste president, de vooruitstrevende Saakasjvili met een Nederlandse vrouw is getrouwd (uit Terneuzen afkomstig), kunnen de Nederlanders er weinig kwaad meer. Zij is immens populair en haar echtgenoot eveneens. Iedereen weet dat zij afkomstig is van Nederland en Nederland heeft een goede ‘pers’ in Georgië. Dat dit weer wordt ‘beloond’ met extra drank en feestgelagen moge nu wel duidelijk zijn. Georgiërs geloven namelijk duidelijk in het ‘lot’ en de lotsbeschikking. Niets gebeurd dus zomaar, alles heeft een oorzaak. Dat u daar bij hen op bezoek komt, dat móet een achtergrond hebben. Dat heeft een doel, althans zo geloven zij dat van harte. Dan is het hun plicht en recht het u als gast zo aangenaam mogelijk te maken. Dat u sowieso al een ‘lotje uit de loterij’ heeft getrokken als u dit land gaat bezoeken staat buiten kijf. Schitterend en prachtig zijn slechts woorden. Adembenemend is ook zo’n begrip die haast in alle folders en reisbeschrijvingen te vinden is. Maar dit land is werkelijk zo mooi en zo uniek dat je zou willen geloven dat het ooit het aardsparadijs is geweest.

 

 

 

 

Kashveti Kerk Tbilisi

 

 

Toch nog even een paar tips: de reeds genoemde stad Gori, dé grote trekpleister, daar is het geboortehuisje van Stalin en museum. Zeer interessant en leerzaam. Ook niet vergeten even naar de eeuwenoude burcht te gaan kijken. Beslist de moeite waard. Vlakbij Gori (8 kilometer ervandaan) ligt Oeplistiche, een oude middeleeuwse en goed geconserveerde stad met in rotsen uitgehouwen huizen. In zijn hoogtijdagen woonden in deze rotswoningen ruim 20.000 mensen. Ook interessant is de Driekerkenbasiliek uit de 9e eeuw. Als u echt van oude bouwwerken en kerken houdt ga dan ook naar Ateni. Daar vindt u een kerk uit de 7e eeuw, volledig intact en authentiek en al dat prachtigs ligt allemaal temidden van wijngaarden die strekken zover het oog reikt. Het klimaat is aan de kust subtropisch en als u wat meer het binnenland ingaat, wordt het langzaam maar zeker een continentaal klimaat. De bergen, zeker in het noorden halen een hoogte die de alpen zeker niet weten te bereiken. Hier vindt u reuzen van 5.000 meter en plus.

 

 

 

Promenade – Batumi

 

 

Nog een goede tip: vliegen naar Georgië is duur. Er zijn geen campingvluchten, noch goedkope aanbiedingen. Toch hoeft een vakantie naar Georgië geenszins duur te zijn. Vlieg spotgoedkoop naar Istanbul (voor een paar tientjes) neem dan de boot vanuit Istanbul naar Samsum en Trabzon, alwaar u de gelegenheid krijgt deze oude steden ook nog eens een dagje te bezichtigen en verder brengt de boot u in een paar dagen naar Batumi in Georgië. Deze stad ligt dan weliswaar in de opstandige Islamitische provincie Adjarië. Doch als u vandaar de trein neemt naar Tbilisi is er geen ‘vuiltje aan de lucht.’ U rijdt door een betoverd landschap en in de hoofdstad aangekomen verschaft u zich voor een ‘prikkie’ een taxichauffeur met auto. Soms nog goedkoper dan een auto zelf huren en wel zo veilig! In een straal van 150 km rond de hoofdstad zwerven én de hoofdstad zelf eens goed bekijken én de grandioze treinrit (heen en terug) en u bent haast een Georgië-expert. Er is zoveel te zien. Neem minstens 14 dagen + de bootreis en nog even wat inkopen op de grote bazaar in Istanbul en u heeft de kosten er alweer een beetje uit. Een grandioze vakantie voor drie weken. Betaalbaar, avontuurlijk en om nimmer te vergeten.

 

 

Silvia Videler.

 

Oktober 2006

 

Home