Sprundel in beeld

Sprundel

(Foto: 11 juni 2015)

Sprundel is een dorp in de gemeente Rucphen in de provincie Noord-Brabant.

Het dorp heeft ongeveer 5000 inwoners.

Sprundel is een oud dorp, zo werd in 992 al de plaats genoemd in een oude akte onder de naam Castellum Sprundelheim.

Het is ook het oudste kerkdorp van de gemeente Rucphen.

Sprundel was tot 1810 bestuurlijk verdeeld:

Er bestond, analoog aan de situatie in Baarle, een Sprundel-Nassau en een Sprundel-Hertog.

Het Nassau-gedeelte was in de Middeleeuwen onder de heren van Breda, de graven van Nassau komen te vallen

en het Hertog-gedeelte viel onder de bezittingen van de hertog van Brabant.

In 1810 ontstond de gemeente Sprundel, die ook Rucphen omvatte en tegenwoordig de naam van het buurdorp draagt.

Zicht in de Sint Janstraat (1)

Pastorie - Sint Janstraat 62

(Foto: juli 2007)

Idem, maar nu: Brasserie De Pastorie – Sint Janstraat 62

(Foto: 11 juni 2015)

www.brasseriedepastorie.nl

Bezienswaardigheden:

Het dorp kent een paar echte bezienswaardigheden.

De kerk met de toren uit 15e eeuw, de molen De Hoop, de kaasboerderij Ossenblok en net ten oosten van het dorp aan het natuurgebied De Pannenhoef.

R.K. Kerk Sint Jan de Doper

Hertogstraat 1

Sprundel

Als parochie vinden we de eerste vermelding in 1351.

Een bestaande kapel ging toen dienst doen als parochiekerk.

Rond 1500 bouwde men een geheel nieuwe kerk met toren, op de plaats waar hij nu nog staat.

In 1922 werd de oude kerk afgebroken en een nieuwe gebouwd.

De toren bleef in zijn oude vorm bestaan en kreeg pas in 1954 een grondige restauratie.

De toren staat nu op de monumentenlijst.

R.K. Kerk Sint Jan de Doper – Hertogstraat 1

http://reliwiki.nl/index.php?title=Sprundel,_Hertogstraat_1_-_Jan_de_Doper

Hoofdingang kerk Sint Jan de Doper

(Foto: 14 juni 2010)

Idem, maar nu: Dorpshuis De Trapkes

(Foto: 11 juni 2015)

Sint Janstraat 54

Het kunstwerk:

Het kunstwerk - op 25 juni 1989 door de toenmalige Rabobank Sprundel geschonken aan de bewoners - herinnert er aan dat Sprundel

tot in de jaren zestig een echt boerendorp was.

Tot de tijd van Napoleon waren er in het dorp, waar toen de wegen Rotterdam-Antwerpen en Keulen-Bergen op Zoom kruisten,

veel herbergen en wagenmakers gevestigd.

In de late middeleeuwen, de veertiende en vijftiende eeuw werd in Sprundel vooral turf gestoken.

De haaks op de hoofdweg staande wegen als Oosteindseweg, Groenstraat en Munnikendijk en vaarten dienden voor de afvoer van de turf.

Monniken afkomstig uit Brugge en Gent leidden de turfontginning.

Het kunstwerk aan het Neerhof

http://www.vanderkrogt.net/standbeelden/object.php?record=NB49ac

Rabobank – Sint Janstraat

Hoek Hofstraat / Sint Janstraat

Idem

Het Fatimapark:

Het Fatimapark, ook wel “Sprundels bos” genoemd, liet pastoor Maertens in 1945 aanleggen uit dank,

 omdat Sprundel onder de oorlog relatief weinig geleden had.

 “Het bos” staat sinds 1634 vermeld in de kerkrekeningen.

In 1842 werd de pastorie, waarin nu een dependance van de Erasmusuniversiteit gevestigd is, gebouwd.

Tot 1913 lag het kerkhof naast de kerk, voornamelijk aan de noordzijde.

Het bos werd in 1909 uitgebreid met de begraafplaats, in de vorm van een kelk en met een ruim pad er omheen.

Het kerkhof ligt op het hoogste punt van het dorp, de Claesberg, op 13,5 meter boven N.A.P.

De Branden, 200 meter verderop, ligt liefst zes meter lager.

Pastoor Maertens liet in het bos de St. Jansberg aanleggen.

Rond het kerkhof werden de 15 geheimen van de rozenkrans geplaatst.

De pastoor gaf zijn verering van Maria van Fatima gestalte door een beeltenis van Onze Lieve Vrouw van Fatima met altaar te laten plaatsen.

Op 25 april 1948 was dit gereed en werd het Fatimapark ingezegend.

Daarop volgend waren er jaarlijks drie processies ter ere van de heilige: op 13 mei, 22 augustus en 13 oktober.

Met St. Jan (24 juni, tot in de zestiger jaren een “zondag” in Sprundel) en de zondag na St. Jan trok de St. Jansprocessie door het park.

Ook de eerste zondag van juli was er een processie.

Dan ter ere van het H. Kruis, omdat het feest van de kruisvereniging was op 1 juli.

Voorts kende men nog de kindsheidoptocht.

Met recht kon dus gesproken worden van een processiepark.

Het laatste heilig lof op de nu geheel begroeide St. Jansberg was in 1967.

De Fatimastraat dankt haar naam aan het Fatimapark.

Onze Lieve Vrouw van Fatima

(Foto: 11 juni 2010)

Idem

(Foto: 11 juni 2015)

Rotonde: Rucphensebaan / Sint Janstraat

Boerenbond

Molen “De Hoop'”

Molenbaan

Sprundel

Sinds 1840 bezit Sprundel een stenen belt- of bergmolen.

Daarvoor had Sprundel een houten standaardmolen.

Een zekere Cornelis Peters liet deze molen bouwen door molenbouwer C. van Chaam.

Men schreef het volgende rijmpje:

men heeft in plaats van hout

mij nu uit steen gebouwd

een hoger vlucht gegeven

Nu zoek ik mijn bestaan

in het malen van graan

zo nodig voor het leven

De molen is gerestaureerd in 1976.

In 1977 werd de molen met een groot molenfeest in gebruik genomen.

De molen staat ook op de monumentenlijst

Molen: “De Hoop” (1)

http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=596

Molen: “De Hoop” (2)

Zicht in de Sint Janstraat (2)

De Trapkes:

Dit gemeenschapshuis ontstond in 1967 door samenvoeging van het patronaat, het voormalig Wit-Gele Kruisgebouw en het voormalig klooster. Gemeenschapshuis De Trapkes werd, evenals jeugdhuis De Vissenberg, officieel in gebruik genomen op 3 februari 1968.

De naam herinnert aan de trapjes (de trapkes) die naar de kerk, die naast het gemeenschapshuis staat, leidden.

Johan Snijders (toen bakker) stuurde deze naam in en won daarmee vijfentwintig gulden.

Hij was op het idee gebracht door caféhouder Cees Hermans.

De Hertogstraat herinnert aan de Hertog van Brabant.

Vroeger, zo rond 1500, kende men Sprundel-Hertog, Sprundel-Nassau en het Vorenseinde.

(Wikipedia).

Gemeenschapshuis “De Trapkes”

(Foto: 14 juni 2010)

(wordt gesloopt)

Voormalig klooster Sint Vincentiusgesticht (1909)

http://www.vanderkrogt.net/standbeelden/object.php?record=NB49an

Basisschool Vinkenbos (voorheen: Maria Basisschool) – Hertogstraat 11

(Foto: juli 2007)

www.bsvinkenbos.nl

Idem

(Foto: 11 juni 2015)

Idem

(Foto: 11 juni 2015)

Idem

(Foto: 11 juni 2015)

Zicht in de Hertogstraat

(Foto: juli 2007)

Zicht in de Hertogstraat

(Foto: 11 juni 2015)

Nieuwbouwpand – Vissenberg 5

Zicht in de Sint Janstraat (3)

(Foto: 14 juni 2010)

Café Feestzaal “De Drie Zwaantjes” – Sint Janstraat 68

(Foto: 14 juni 2010)

Sint Janstraat 66

(Foto: 14 juni 2010)

Klein-Zundertseweg 3

(Foto: 4 april 2011)

Aanvullende foto’s:

2 juli 2013

Hoeve ’t Oosteind (groenten en fruit) – Oosteindseweg 37

Hoek: Oosteindseweg / Turfstraat

Oosteindseweg 56

Oosteindseweg

Groenstraat 10

Groenstraat

De Wildert

Aanvullende foto’s:

11 juni 2015

L.B.M. Oomen B.V. – Sint Janstraat 155

Sint Janstraat 69

Steunpunt Sint Janshof – Sint Janstraat

Sint Janstraat 54A en 54

Verswinkel Dian van Trijp – Hertogstraat 8

Ingang Dorpshuis De Trapkes

Apotheek Sprundel – Sint Janstraat 60

Sportpark De Kerlinge

Hoogakker 7

IJspaleis – Rucphensebaan 48

Automatiek De Dieperij – Hoek: Ettenseweg / Bredasebaan

(Foto: 23 juli 2015)

Mijn indruk van Sprundel: Sprundel zou je ook de Sint Janstraat kunnen noemen. Praktisch alleen maar in deze straat heb je wat oude bebouwing, zowel links als rechts van deze vrij lange straat. Deze straat heb ik zowat geheel bewandeld – heen en terug – en als ik de zijstraten inkeek, zag ik alleen maar nieuwbouw. Althans gebouwd na de Tweede Wereldoorlog. De panden die in de Sint Janstraat staan vind ik ook niet al te indrukwekkend. Ondanks Sprundel toch wel vrij oud blijkt te zijn is er praktisch niks hieromtrent te vinden. Ik heb met veel ‘pijn en moeite’ toch nog zo’n 20 foto’s bij elkaar weten te maken en dat was het echt wel. De kerktoren is inderdaad vrij oud en de molen – in een zijstraat – is heel fraai te noemen. Een enkel oude woning kun je in de Sint Janstraat wel terugvinden, maar in het algemeen vond ik ze toch niet echt “fotogeniek.” Net zoals in het aan het Sprundel vastliggende Sint Willebrord, kun je in de diverse zijstraten ook hier weer de typische villa’s terugvinden. In wezen had ik niet meer dan ’n uur nodig voor mijn wandeling. Al vele malen fietste ik door de Sint Janstraat en sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw was er nauwelijks iets veranderd. Eerlijkheidshalve moet ik toch zeggen dat het nabijgelegen Rucphen mijn toch iets meer aanspreekt.

Voor artikelen over Sprundel

Klik hierop

Kees Wittenbols.

Juli 2007

Home